راهنمای خرید دستگاه هود شیمیایی

اگر در آزمایشگاه‌ها کار کرده باشید حتما می‌دانید هود شیمیایی چیست.هود لامینار  این دستگاه از لوازم ضروری می‌باشد که در تمامی آزمایشگاه‌ها موجود است. از این دستگاه در مواقعی که گازها و بخارات سمی خطرناک یا قابل اشتعال در حال بررسی و آزمایش باشند، استفاده می‌شود. این هود فرایندی مشابه با هود آشپزخانه دارد. یعنی با استفاده از مکشی که ایجاد می‌کند سبب خروج بخارات می‌شود. اما تفاوت‌های اساسی نیز با این دستگاه‌ دارد. اگر قصد خرید این دستگاه را دارید، با این راهنمای خرید جامع همراه باشید.

هود شیمیایی آزمایشگاهی چیست؟

هود شیمیایی دستگاهی ضروری است که در آزمایشگاه‌ها نصب می‌گردد تا به تخلیه‌ی گازها از فضای آزمایشگاه کمک کند. بسیاری از این گازها زیان آور هستند و آسیب‌های جدی به سلامت فیزیکی افراد وارد می‌کنند. برای محافظت بهتر، کارکنان آزمایشگاه باید از پوشش‌های مناسب نیز استفاده کنند تا امکان آسیب به حداقل برسد. این هودها می‌توانند از کارکنان آزمایشگاه دربرابر گازهای شیمیایی آزاد شده از مواد شیمیایی، گازهای آزاد شده در آزمایش‌های میکروبی، انواع گازهای اسیدی و قلیایی، بخارات آزاد شده خطر آفرین و سرطان زا محافظت مناسبی ایجاد کنند. این هود‌ها با قابلیت مکش بالای خود می‌توانند در مواقع حریق نیز اکسیژن را از فضای اتاق حذف کرده تا به فرایند اطفای حریق در صورت بسته بودن فضای اتاق کمک بزرگی نمایند. همچنین از این هودها می‌توان برای خارج کردن ذرات معلق در هوا و ضدعفونی کردن فضای کار نیز استفاده نمود.

انواع هود آزمایشگاهی

هود شیمیایی انواع مختلفی دارد. در جدیدترین نوع دسته بندی این دستگاه به پنج نوع کلی اشاره شده است. در ادامه با انواع هود آزمایشگاهی آشنا خواهید شد.

هود شیمیایی ضد اسید

این دسته از هود شیمیایی در آزمایشاتی که با مواد اسیدی صورت می‌گیرند، استفاده می شوند. در این هودها بخش‌هایی وجود دارند که با جذب مواد اسیدی، سبب کاهش خطرات و صدمات ناشی از اسید می‌شوند.

هود کانوپی

هود کانوپی یا سقفی یکی از انواع پر فروش هود شیمیایی می‌باشد که در آزمایشگاه‌ها استفاده می‌گردد. هود کانوپی در بیشتر مواقع به سقف و در برخی موارد به دیوارها متصل می‌گردد و روی دستگاه‌های آزمایشگاهی دیگر مانند oven، کوره و اتوکلاو قرار می‌گیرد. همچنین می‌‎توان این هودهای آزمایشگاهی را روی محل نگه داری نمونه‌های کشت شده نیز نصب نمود. این دستگاه با توجه به محل نصب، در ابعاد و اشکال گوناگون از جمله مربع، مستطیل، دایره و ذوزنقه در بازار ارائه می‌گردد.

از هود سقفی جهت خارج کردن بخارات غیرسمی،‌ بو، گرما، دود و همچنین حفاظت از نمونه های آزمایشگاهی مانند محیط های کشت قارچی استفاده می‌شود. این دستگاه هوای آلوده را به محیط خارج از آزمایشگاه منتقل می‌کند. این هود فیلتر مواد سمی را ندارد و گازها را به صورت تصفیه نشده به خارج از آزمایشگاه می‌فرستد. بنابراین در صورت احتمال آلودگی زیست محیطی توسط مواد خطرناک شیمیایی، باید از فیلتر‌های کربن اکتیو  روی هود استفاده گردد. جنس مواد استفاده شده در هودهای کانوپی می تواند استیل ضد زنگ، فولاد پوشش دار یا پلیمرهای پلی وینیل کلرید یا پلی اتیلن باشد.

هود میکروبی

هود میکروبی یا هود لامینار از تجهیزات مورد استفاده در تمامی آزمایشگاه‌های بیولوژیکی است که از آن برای حفاظت از نمونه‌های بیولوژیکی در فضای کشت استفاده می‌گردد. در واقع این دسته از هودهای آزمایشگاهی از پخش شدن عوامل بیولوژیک در فضای بیرون از آزمایشگاه، جلوگیری می‌کنند. این دستگاه با ایجاد تهویه مداوم،  تمامی ذرات معلق  موجود در محفظه را تصفیه و آماده‌ی خروج می‌کنند. این هودها بر خلاف هود شیمیایی دارای فیلترهایی هستند که سبب عدم خروج عوامل ارگانیکی از فضای اگزوز می‌شوند. این فیلترها در انواع مختلفی عرضه می‌شوند که مهم‌ترین آنها  فیلتر‌های هپا و اولپا می‌باشند.

هود بازویی

هود بازویی یا مفصلی در آزمایشگاه‌هایی استفاده می‌گردد که در آنها محل تولید و توزیع آلودگی ثابت نمی‌باشند. همچنین از این هود در آزمایشگاه‌هایی که فضای کوچکی دارند یا فضای کافی برای نصب هودهای ثابت ندارند استفاده می‌شود. این دستگاه یک نوع فیوم هود است که برای تخلیه‌ی انواع بخارات، دود و گازهای حاصل از واکنش‌های مواد شیمیایی با پتانسیل آسیب به افراد استفاده می‌گردد. هود بازویی دارای قسمتی به نام کلاهک می‎‌باشد که متصل به یک بازوی متحرک است. این بازوی متحرک معمولا در سه بخش دارای قسمت‌هایی است که چرخش آن را در جهات مختلف امکان پذیر می‌کنند.

مفصل‌های این دستگاه معمولا در انواع 90، 180 و 360 درجه می‌باشند که فضای مناسبی را برای چرخش ایجاد می‌کنند. بنابر این کارکنان آزمایشگاه می‌توانند به راحتی کلاهک دستگاه را روی موضع مورد نظر فیکس کنند تا مواد سمی از طریق هود خارج شوند.  در خرید این هودها به جنس بازو، طول بازو، قطر لوله، ابعاد کلاهک هود، نوع و جنس مواد مورد استفاده در مفاصل دقت نمایید تا هود مناسب خود را برگزینید.

هود ایمنی بیولوژیکی

هودهای ایمنی بیولوژیکی بر اساس اینکه برای دفع خطر چه نوع ارگانیسم‌هایی مناسب هستند، انواع مختلفی دارند. این هودها را عموما به سه کلاس تقسیم بندی می‌کنند.

• کلاس 1: محفظه‌های ایمنی بیولوژیکی کلاس 1 از کارکنان آزمایشگاه در برابر عوامل زیستی و عفونی حفاظت به عمل می‌آورند. این کلاس به دلیل قدرت کم، تنها می‌توانند هنگام کار با عوامل بیولوژیکی با خطرات پایین یا متوسط ​​استفاده شوند. طریقه‌ی عملکرد این دستگاه به این صورت است که هوا از جلو، وارد محفظه شده و در ادامه به کمک یک فیلتر هپا یا فیلتر کربن فعال تهویه شده و وارد محیط می‌شود. در این دسته از هود شیمیایی از نمونه‌های آزمایشگاهی حفاظتی صورت نمی‌گیرد.
• کلاس 2: محفظه‌های ایمنی بیولوژیکی کلاس 2 از کارکنان آزمایشگاه در برابر عوامل زیستی و عفونی محافظت می‌کنند. این کابینت‌ها همچنین از نمونه‌های مورد آزمایش نیز در برابر آلودگی‌ها ایمنی ایجاد می‌کنند. این هودها بر اساس میزان تخلیه هوا به محیط خارج از آزمایشگاه به دو کلاس A و B تقسیم می‌شوند که در کلاس A ، حدودا 30 درصد از هوای تصفیه شده از محیط خارج می‌گردد و 70 درصد آن به محیط آزمایشگاه باز می‌گردد. در کلاس B  این مجموعه 70 درصد هوای تصفیه شده از محیط آزمایشگاه خارج می‌گردد و تنها 30 درصد به محفظه باز می‌گردد. بنابر این کلاس B ایمنی بسیار بالاتری را برای کارکنان به ارمغان می‌آورد.
• کلاس 3: ممکن است این محصول را در فیلم‎‌های علمی تخیلی دیده باشید. بیوسیفتی کابینت کلاس ۳ یک دستگاه آزمایشگاهی گران قیمت و با ایمنی بسیار بالا است که با نام عمومی گلاو باکس نیز شناخته می‌شود. در این هود شیمیایی نیز علاوه بر محافظت از کارکنان و محیط، از نمونه نیز محافظت صورت می‌پذیرد. از این هودها در برابر تهدیدات بیولوژیک بسیار جدی‌تر استفاده می‌شود این هود یک محفظه‌ی کاملا بسته است که تنها روش دسترسی کاربر به مواد درون آن از طریق دستکش‌های مخصوص و عایق می‌باشد.

اجزای هود شیمیایی

در این بخش به اجزای هود شیمیایی مورد استفاده در آزمایشگاه‌ها اشاره می‌کنیم.

• دیواره خارجی: این دیواره که در بخش خارجی هود نصب می‌شود، از جنس استیل ضد زنگ، MDF، پلی پروپیلن می‌باشد. جنس مورد استفاده در اغلب دستگاه‌ها استیل ضد زنگ است و مابقی هودهای شیمیایی در شرایط غیر عادی استفاده می‌ شوند.
• دیواره داخلی: این دیواره که در بخش داخلی هود نصب می‌شود، از جنس استیل ضد زنگ، پلی وینیل کلرید و پلی پروپیلن می‌باشد. جنس دیواره داخلی با توجه به نوع آزمایشات مختلفی که در آزمایشگاهتان انجام می‌گیرد انتخاب می‌شود تا مقاومت کافی داشته باشد.
• فن: فن قسمت پنکه مانند در هود شیمیایی است که وظیفه‌ی ایجاد مکش با چرخش پره ها ر ا بر عهده دارد. میزان مکش هود بستگی به تعداد فن‌ها و قدرت مکشی هر کدام دارد. معمولا هودهای آزمایشگاهی بزرگ 2 یا تعداد بیشتری فن دارند تا مکش کافی را در زمان کمتری ایجاد کنند.
• فیلتر: همانطور که متوجه شدید انواع مختلفی از فیلترها در هود شیمیایی قابل استفاده هستند که با توجه به شرایط آزمایشگاه انتخاب می‌شوند. معروف ترین انواع این فیلترها فیلتر کربن فعال و فیلتر هپا می‌باشند.

• شیرآلات: این قسمت از هود شیمیایی وظیفه هدایت و انتقال گازها و مایعات را برعهده دارد. نشتی در این قسمت اصلی ترین دلیل خرابی هودها می‌باشد.
• کاپ سینک: این بخش که در برخی از هودهای آزمایشگاهی قرار دارد محل جایگذاری بشرها و لوازم دیگر است.

انواع هود شیمیایی

هودهای شیمیایی را برا اساس وجود کانال تهویه به دو دسته تقسیم می‌کنند.

• کانال دار: این دسته از هودها بدون فیلتر هستند. در قسمت بالایی این هودها یک کانال وجود دارد که به فضای خارج از آزمایشگاه می‌رسد. هوای آلوده از طریق تعدادی فن مکش شده و از طریق این کانال از فضای آزمایشگاه خارج می‌شود.
• بدون کانال : این دسته از هودها فیلتر دار هستند. این هودها با کمک فیلتری که دارند هوای آلوده را تصفیه و آلودگی‌ها را جذب می‌کنند. در ادامه هوای تصفیه شده با کمک فن از فضای آزمایشگاه خارج می‌شود یا به فضای آزمایشگاه بازگردانده می‌شود.