اندازه گیری ضریب شکست روغن های خوراکی با رفراکتومتر

مقدمه ای بر اندازه گیری ضریب شکست در شناسایی خواص مواد

رفراکتومتر دستگاهی ضروری است که برای اندازه گیری ضریب شکست یا Refractive Index با نام اختصاری RI در تجهیزات آزمایشگاهی روغن موتور، صنایع غذایی و نوشیدنی، داروسازی و …  اهمیت و کاربرد دارد.قیمت هود لامینار از این دستگاه در فرایندهای تحقیق و توسعه و کنترل کیفیت استفاده می شود. ضریب شکست که وسیله رفراکتومتر های دستی یا رومیزی قابل اندازه گیری است، جز خواص فیزیکی یک ماده محسوب می شود. اندازه گیری ضریب شکست روغن های خوراکی اطلاعات ارزشمندی درباره کیفیت و خلوص روغن ها در اختیار کارشناسان صنایع غذایی قرار می دهد. به همین دلیل در این مقاله روش استفاده از رفراکتومتر برای اندازه گیری ضریب شکست انواع روغن های خوراکی را آموزش مطالعه خواهید کرد.

راهنمای کامل استفاده از رفراکتومتر برای اندازه گیری ضریب شکست روغن های خوراکی

اندازه گیری ضریب شکست روغن های خوراکی با استفاده از رفراکتومتر می تواند اطلاعات دقیق درباره کیفیت و خلوص هر روغن به کارشناس ارائه دهد.

نحوه اندازه گیری ضریب شکست با استفاده از رفرکتومتر آنالوگ یا دستی

نحوه کار با رفراکتومترهای دستی و رومیزی یکسان است. این اندازه گیری سریع انجام می شود و نیاز به آماده سازی نمونه ندارد. مراحل اندازه گیری ضریب شکست را در ادامه مشاهده می کنید.

1. در ابتدا لازم است منشور یا جایگاه قرار گیری نمونه را کاملا تمیز کنید تا اثری از نمونه های قبلی یا گرد و غبار روی آن نباشد. حتما از آب و الکل و یک دستمال پارچه ای بسیار نرم که هیچ پرزی از آن باقی می ماند استفاده کنید.
2. پس از کالیبراسیون رفرکتومتر را بررسی کنید. در صورت کالیبره نبودن حتما با استفاده از یک قطره آب مقطر آن را کالیبره کنید. برای کالیبراسیون رفرکتومتر در حالی که در چشمی نگاه می کنید، پیچ را تا جایی بچرخانید که خط مرزی با علامت صفر قطع شود. هنگام کالیبراسیون دما را ثبت کنید و اندازه گیری ضریب شکست نمونه را در همان دما انجام دهید.
3. سپس سطح منشور را کاملا خشک کنید. یک قطره بسیار کوچک از نمونه روغن خوراکی را با استفاده از میکروپیپت یا قطره چکان در محل مخصوص نمونه قرار دهید.
4. درپوش جایگاه نمونه را به آرامی ببندید تا نمونه روی تمام سطح پخش شود.
5. دمای محیط را هنگام اندازه گیری ثبت کنید.
6. محیط آزمایشگاه را تا حد امکان تاریک کنید.
7. داخل چشمی را نگاه کنید. یک دایره کامل خواهید دید که پخشی از آن روشن و بخشی تیره است. علامت صفر باید کاملا در وسط قرار گیرد. حال پیچ مخصوص را تا حدی بچرخانید که یک مرز مشخص بین قسمت تاریک تر و روشن تر ایجاد شود.
8. درصورتی که مرز کاملا خطی بین دو مشاهده کردید می توانید عدد ضریب شکست و بریکس را ثبت کنید.

نحوه اندازه گیری ضریب شکست با استفاده از رفرکتومتر دیجیتال

کار با رفراکتومترهای دیجیتال بسیار ساده است. در این دستگاه ها هیچ پیچ تنظیمی وجود ندارد. ابتدا سطح منشور را کاملا تمیز کنید. کالیبراسیون را با مقداری آب مقطر انجا دهید. سپس مقدار کمی از نمونه را روی منشور قرار دهید و پس از چند ثانیه مقدار عددی ضریب شکست روغن خوراکی روی صفحه، نمایش داده می شود.

عومل تاثیر گذار بر دقت اندازه گیری ضریب شکست با استفاده از رفراکتومتر

• حتما پیش از استفاده رفرکتومتر را کالیبره کنید.
• دما محیط در شکست نور و در نتیجه ضریب شکست تاثیر مهمی دارد. بنابراین در دمای مشخص ضریب شکست را اندازه گیری و ثبت کنید.
• هنگام قرار دادن قطره نمونه روی منشور حتما توجه کنید که حباب تشکیل نشود.
• گرد و غبار و سایر آلودگی و ناخالصی های نمونه باعث خطا می شوند.
• خطاهای فردی نیز می توانند دقت اندازه گیری ضریب شکست روغن های خوراکی با رفراکتومتر را به شدت کاهش دهند.

هنگام خرید رفرکتومتر برای اندازه گیری ضریب شکست روغن های خوراکی چه فاکتورهایی مهم است؟

• آنالوگ یا دیجیتال بودن
• پرتابل یا ثابت بودن
• وزن و ابعاد
• محدوده اندازه گیری
• محدوده دمایی اندازه گیری
• دقت اندازه گیری
• واحدهای اندازه گیری ضریب شکست (nD)، غلظت ساکارز، گلوکز، فروکتوز (% Brix)
• ضد آب بودن

کدام رفراکتومترها برای اندازه گیری ضریب شکست روغن های خوراکی پیشنهاد می شود؟

نحوه استفاده از رفرکتومترهای دیجیتال بسیار ساده تر است. یکی از رفرکتومترهایی که در صنایع غذایی بسیار پرکاربرد است، رفرکتومتر دیجیتال آتاگو مدل PAL-1 ساخت ژاپن، می باشد. این رفرکتومتر دستی و بسیار سبک است و برای اندازه گیری ضریب شکست روغن های خوراکی مناسب است. البته رفرکتومتر آتاگو سری PAL مدل 2،1 و3 دارای ویژگی های متفاوتی هستند که با مشاهده جدول مشخصات می توانید با توجه به نوع نمونه های خود، مدل مناسب را برگزینید.