اجزای سازنده لامپ های ضد عفونی کننده یووی

لامپ های UV مثل لامپ های فلورسنت معمولی، در واقع از دسته لامپ های کم فشار جیوه ای هستند. هود شیمیایی این لامپ ها دارای فشار کم(کمتر از 10-2 پاسکال) جیوه هستند که بعد از برانگیختگی نور UV منتشر می کنند.

تفاوت لامپ های UV با لامپ فلورسنت معمولی در شیشه های آنهاست. در لامپ های فلورسنت از شیشه های معمولی استفاده می شوند که اشعه UV قابلیت عبور از آن را ندارد، لامپ های ضدعفونی کننده از  شیشه های کوارتز ساخته می شوند.در بعضی موارد از شیشه هایی با قابلیت نسبی عبور UVنیز در ساخت لامپ های ضد عفونی کننده استفاده می کنند که به آن شیشه بور بالا (high boron glass) و ساختاری مشابه لامپ های کم مصرف دارند.

لازم به ذکر است که این لامپ ها اثر ضدعفونی کنندگی بسیار کمتری نسبت به لامپ های شیشه کوارتز دارند، همچنین طول عمر مفید آن ها نسبت به لامپ های شیشه کوارتز کمتر است، اما با هزینه و قیمت کمتری نسبت به لامپ های ساخته شده از شیشه کواتز قابل تهیه شدن هستند.

علاوه بر این دو شیشه، نوعی شیشه حد واسط نیز وجود دارد، که قابلیت عبور دادن اشعه UVرا به میزان کمتر از شیشه بور بالا بیشتر و نسبت به شیشه کوارتز کمتر است، اما تفاوت آن ها در پخش نور بالای آن ها است و به همین دلیل توانایی تولید اوزون را ندارند.

ساختار لامپ های ضدعفونی کننده نیز می تواند متفاوت باشد. از جمله آن ها می توان به لامپ های کاتد گرم کم فشار جیوه ای، لامپ های کاتد سرد کم فشار جیوه ای و… این لامپ ها بر اساس توان و ظاهر متفاوت هستند.

به دلیل تفاوت ضریب انبساطی شیشه معمولی و شیشه کوارتز در تغییرات دمایی، نمی توان از سرپوش های آلومینیومی معمولی برای لامپ های UV استفاده کرد، بنابراین سرپوش این لامپ ها معمولا از جنس سرامیک، پلاستیک یا باکلیت است.

در بعضی سیستم های دارای لامپ UV از سیستم های تایمر اتوماتیک استفاده می شود، که بعد از مدت زمان مشخصی لامپ را خاموش می کند. این سیستم به کاربر این امکان را می دهد که پس از پایان کار لامپ را برای ضد عفونی روشن کرده و در شروع روز بعد کار را مجددا آغاز کند.

انواع لامپ های ضد عفونی کننده یووی

طول موج پرتو خروجی با میزان تیتانیوم موجود در شیشه کوارتز تعیین می شود، به طوری که هرچه میزان تیتانیوم بیشتر باشد، پرتو پس از عبور از آن طول موج کمتری خواهد داشت. بر این اساس لامپ های  UV را به سه دسته کم اوزون، اوزون و اوزون بالا تقسیم می کنند.

لامپ های UV بر اساس طول موج نیز به سه دسته تقسیم می شوند:

• لامپ های UVA (طول موج 315 تا 400 نانومتر)

  این لامپ ها پرتو های UV با طول موج بالا و انرژی کم تولید می کنند و خود به دو دسته نور سفید و مشکی تقسیم می شوند. از این نوع لامپ UV در جرم شناسی، پزشکی قانونی، بررسی های فتوشیمیایی، صنایع نساجی،تایید و بررسی آثار تاریخی، برای سخت شدن رنگ و رزین و… کاربرد دارد.

• لامپ های UVB (طول موج 200 تا 315 نانومتر)

  این نوع لامپ UV پرتو هایی با طول موج کمتر و انرژی بیشتری نسبت به نمونه قبلی تولید می کنند و به دو دسته باریک (Narrow Band) و پهن (Broad Band) تقسیم می شوند. این نوع لامپ ها بیشتر در درمان مشکلات پوستی مثل پسوریازیس، ویتیلیگو و… کاربرد دارند.

• لامپ های   UVC ( طول موج 100  تا 280 نانومتر)

  این لامپ ها دارای کمترین طول موج و بیشترین انرژی هستند. برای لامپ های ضد عفونی کننده بیشتر از این نوع لامپ استفاده می شود. علاوه بر ضد عفونی کننده های بیمارستانی، برای ضدعفونی کردن آب ، بدون نیاز به کلر و سایر مواد شیمیایی نیز از این نوع لامپ استفاده می شود.

این نوع لامپ ها در ابعاد و اشکال گوناگون برای مصارف مختلف ساخته می شوند که در ادامه به بعضی از آن ها اشاره شده است:

• لامپ های ضدعفونی کننده سطوح و هوا
  

  این لامپ ها با تغییر اکسیژن به اوزون، باعث ضد عفونی شدن هوای موجود در اتاق شده و همچنین با برخورد پرتو های آن ها به سطوح مختلف باعث از بین رفتن میکروارگانیسم ها می شوند. این لامپ ها در اشکال متفاوتی ساخته شده اند، انواع سقفی و پرتابل و با اندازه های متفاوت دارند.انواع سقفی آن برای اتاق های عمل، اتاق های بیمار ایزوله و مراقبت های ویژه بسیار ایده آل هستند و با کمک آن ها می توان تمام اتاق را به صورت یک جا ضد عفونی نمود. همچنین از لامپ های کوچک در ترکیب با سایر دستگاه های آزمایشگاهی مثل هود های بیولوژیک برای ضد عفونی کردن سطوح داخلی نیز استفاده می شود.

• لامپ های ضد عفونی کننده هوای اتاق
  

  این لامپ ها در اشکال کوچک و رومیزی و یا به صورت قفسه های بزرگ برای مصارف آزمایشگاهی و صنعتی ساخته می شوند و مثل یک تصفیه کننده هوا، میکروارگانیسم ها را در هوای اتاق از بین می برند.این نوع ضد عفونی کننده ها برای آمبولانس ها و اتاق های انتظار و معاینه، آزمایشگاه ها و… مناسب هستند و به گونه ای طراحی شده اند که برای افرادی که در اتاق حضور دارند، خطرساز نباشد، بنابراین می توان از آن ها به صورت 24 ساعته استفاده کرد.

• لامپ های ضد عفونی کننده دستی
  

  این مدل از لامپ های ضد عفونی کننده به صورت پرتابل با سیم اتصال بلند و یا بدون سیم اتصال هستند که به یووی مدادی هم شهرت دارند و در مواردی با سایر وسیله های تمیز کننده مثل جاروبرقی و … ترکیب شده اند. این لامپ ها قابل حمل بوده و برای تمیز کردن سطوح با مساحت ها و جنس های متفاوت قابل استفاده هستند. از این نوع لامپ ها برای ضد عفونی کردن سریع استیشن های پرستاری و میز های معاینه در بیمارستان ها و همچنین برای ضد عفونی کردن وسایل دیجیتال و تخت های بیمارستانی و هتل ها نیز استفاده می شود.

• لامپ های ضد عفونی کننده جیبی
  

  این نوع ضد عفونی کننده ها برای ضد عفونی کردن در مدت زمانی محدود استفاده می شوند. و به صورت همراه برای افرادی که نیاز به ضد عفونی کردن مداوم وسایل خود دارند استفاده می شود. برای مثال برای پزشکانی که بعد از هر بیمار نیاز به ضد عفونی کردن گوشی های پزشکی ( استتوسکوپ Stethoscope) خود را دارند بسیار کاربردی است.